JOSEPHINA MARGARET BAKHITA: MTAKATIFU MWAFRIKA ALIYEPONEA MIKONONI MWA MAHAKAMA YA ITALIA.

NA KIZITO MPANGALA

JOSEPHINA Margaret Bakhita alizaliwa mwaka 1869 mjini Darfur kitongoji cha Olgassa nchini Sudan katika jamii ya kabila la Daju. Baba yake aliheshimiwa sana kwa kuwa alikuwa ni kaka ya Chifu wa kabila hilo. Bakhita aliishi kwa furaha akiwa hajui mateso ya kitumwa yanakuwaje.

Alipofikia umri wa miaka minane, alitekwa na Waarabu wafanyabiashara ya utumwa ambao tayari walikwishamteka dada yake miaka miwili kabla ya kumteka Bakhita mwenyewe. Alilazimishwa kutembea mwendo wa kilometa 960 peku kutoka Darfur hadi El Obeid. Kabla ya kufika El Obeid alikuwa ameuzwa mara mbili njiani.

Bakhita alipofikia umri wa miaka 12 alikuwa ameuzwa tena mara tatu na kisha kusafirishwa mpaka Uturuki. Huko alikumbwa na mateso mengi na uchungu hali iliyompelekea kusahau jina lake la asili na hivyo alilazimika kutumia jina alilopewa na Waarabu, Bakhita likimaanisha mtu mwenye bahati. Kisha akasilimishwa.

Bakhita alinunuliwa na tajiri wa biashara ya watumwa ambaye alikwa Mwarabu na kumtumikisha kama mfanyakazi wa kuwahudumia binti zake wawili ambao waliishi nae vizuri. Alipokorofishana na mtoto wa kiume wa Mwarabu huyo alipigwa na kufikia hatua ya kushindwa kutembea kwa muda wa mwezi mmoja. 

Baadae Bakhita aliuzwa kwa  Jenerali mmoja wa Uturuki. Alipangiwa kuwa mfanyakazi kuwasaidia mke wa Jenerali huyo na mama mkwe wake ambao wote wawili walikuwa wakatili kwa watumwa. Bakhita alipigwa viboko mara kwa mara na katika kumbukumbu yake alisema “miaka yote mitatu niliyoishi kwenye nyumba ya Jenerali yule, hakuna siku iliyopita bila mwili wangu kuambulia maumivu ya viboko. Jeraha fulani likikaribia kupona basi linazaliwa jeraha jingine”

Bakhita alichanjwa mwilini ili kuwekwa alama ya kitumwa kama walivyokuwa watumwa wengine huko Darfur. Bakhita hakurumiwa alipokuwa akilia mara baada ya kuona dishi lenye ua jeupe, wembe, na chumvi likisogezwa karibu yake ili achanjwe. Jumla ya chale 114 zilichanjwa katika tumbo lake, kwenye matiti na mkono wa kulia. Bakhita alisema “niliumia sana nilipochanjwa tumboni kuwekwa alama kama watumwa wengine”

Mwaka 1882, mji wa El Obeid ulikuwa hatarini kushambuliwa na Dola la Mahdi, hivyo Jenerali wa Uturuki aliwarudisha watumwa nchini Sudan na kuwauza isipokuwa watumwa 10 alibaki nao na kwenda kuwauza mjini Khartoum. Bakhita alikuwa miongoni mwa watumwa 10 waliouzwa mjini Khartoum.

Huko Khatoum Bakhita alinunuliwa na balozi mdogo wa Italia, Callisto Legnani, ambaye hakutumia ukali alipokuwa akimpangia shughuli ya kufanya.

Miaka miwili baadae, wakati balozi huyo mdogo alipopaswa kurudi nchini Italia, Bakhita alimwomba waende wote huko Italia na mwishoni mwa mwaka 1884 walikuwa wameondoka mjini Khartoum pamoja na rafiki ya balozi huyo, Augusto Michieli. Walisafiri mwendo wa kilometa 650 kwa ngamia na kufika bandari ya Sawakin kaskazini-mashariki mwa Sudan.

Mwaka 1885 mwezi Machi, Bakhita na mwenyeji wake, balozi Callisto Legnani pamoja na Agusto Michieli waliondoka katika bandari ya Sawakin kuelekea nchini Italia na bandari ya Genoa mwezi April. Walipokelewa na mke wa Agusto Michieli, Bi Turina Michieli. Hapo balozi Callisto akamkabidhi Bakhita kwa Agusto.

Bakhita aliambatana na wenyeji wake hadi mjini Mirano kilometa 25 kutoka mjini Venice nchini Italia. Aliishi katika familia ya Agusto kwa muda wa miaka mitatu akiwa mlezi wa mtoto wa Agusto. Baadae, Bakhita alirudishwa Sudan na alikaa kwa muda wa miezi tisa kisha akarudi tena Italia.

Agusto Michieli alikuwa akimiliki hoteli kubwa mjini Sawakin, akaamua kuuza mali zake zote zilizokuwa Italia na kuhamia Sudan na familia yake. Mkewe alihitaji kuonana na naye hivyo akaamua kwenda Sudan kabla ya kuuza vitu vyote huko Italia. Kwa ushauri aliopewa na mshauri wao wa biashara, Illuminato Cecchini, Bakhita na mtoto wao, Alice, walipata hifadhi katika nyumba ya watawa wa Canossia kwa kuwa sehemu kubwa ya nyumba yao iliuzwa, na Bakhita angekosa sehemu ya kuihsi na mtoto huyo wakati Turina Agusto angesafiri.

Turina Agusto aliporejea Italia kuwachukua Bakhita na mtoto wao ili wakaishi Sudan, Bakhita alikataa. Kwa muda wa siku tatu alishawishiwa arejee Sudan, lakini Bakhita alikataa. Mahakama kuu ya Italia ilisema “kwa kuwa Waingereza wameifanya Sudan kuwa uwanja wa kitumwa kabla Bakhita hajazaliwa, Sudan itamwendeleza kuwa mtumwa. Na kwa kuwa sheria za Italia hazitambui utumwa, basi kuanzia sasa Bakhita siyo mtumwa katika ardhi ya Italia” Akawa rasmi mwananchi wa Italia. Basi kwa mara ya kwanza Bakhita alikuwa huru kwa uhakika. 

Bakhita alichagua kubaki utawani nchini Italia, na mwaka 1890 alibatizwa na kuitwa JOSEPHINA MARGARET FORTUNATA. Jina Fortunata ni mbadala wa jina Bakhita ambapo yote yana maana sawa, isipokuwa Fortunata ni kwa lugha ya Kilatini. Hivyo, ili kutochanganya na imani ya dini ya Kiislamu, wakuu wa shirika hilo la utawa waliondoa jina Bakhita na kuweka jina Fortunata.

Mwaka 1893, Bakhita (Fortunata) alianza mafunzo ya utawa (Unovisi) na mwaka 1896 alifunga nadhiri na kuwa mtawa rasmi. Mwaka 1902 akapangiwa kituo cha Schio mkoa wa Vincenza. Mwaka 1937 alihamishiwa katika misheni ya Vimercate mjini Milan. Alifanya kazi mbalimbali katika maisha yake ya utawa na alizoeleka kwa jina la Madre Moretta (Kiitaliano) likimaanisha Mama Mweusi (Kiswahili).

Kitabu cha kwanza kuhusu Bakhita kiliandikwa mwaka 1931 na Ida Zanolini. Kitabu hiki kilimfanya Bakhita ajulikane na wengi kote nchini Italia. Na wakati wa vita kuu vya pili vya dunia, wakazi wa Schio walitegemea ulinzi wake na walimheshimu kama mtumishi wa Mungu. Bakhita alisali, na mabomu yote yaliyorushwa katika kijiji cha Schio hayakuua mtu yeyote.

Saa za mwisho kabla ya kufariki, Bakhita alisumbuliwa na maumivu ya mwili na alikuwa akilia na kusema “minyororo inanibana mno, ilegezeni kidogo” Alipozinduka alisema “nina furaha sana. Bibi yetu… Bibi yetu!” kisha akafariki. Ilikuwa ni mwaka 1947, na mwili wake ulihifadhiwa kwa siku tatu ambapo watu wengi walifika kuomboleza.

Mabaki ya Bakhita (Fortunata) yalifukuliwa mwaka 1969 na kuhifadhiwa utawani Canossia. Mwaka 1992 alitangazwa kuwa mwenye heri na Papa Yohane Paulo II. Kisha 01/10/2000 alitangazwa kuwa Mtakatifu.

0692 555 874