WAAMUZI WETU NA MITIHANI YA SIMBA NA YANGA

NA HONORIUS MPANGALA

TANZANIA ni miongoni mwa nchi zinazotajwa kuwa na amani na hii ni kutokana na muingiliano wa mambo manne.  Yako makundi yaliyojikita katika masuala ya dini, siasa, ushabiki wa soka na mwisho hali ya kuoleana.

Kupitia makundi hayo manne kunapelekea jamii ya watanzania kuishi pamoja. Makundi hayo hukutanisha watu tofauti kutokana na ufuasi wake. Haitakuwa ajabu unapomuona Waziri wa Mambo ya Ndani na kada wa CCM Mwigulu Nchemba akikaa jukwaa moja na kiongozi wa upinzani Freeman Mbowe na kuipa hamasa klabu wanayoipenda ya Yanga. Pia haitashangaza kwa kiongozi mkuu wa chama cha ACT Wazalendo Zitto Kabwe kukaa pamoja na Waziri Mkuu Majaliwa Kassim Majaliwa na kuipa hamasa klabu yao pendwa ya Simba. Hayo yote hufanyika bila kujali itikadi za kisiasa walizonazo.

Katika masuala ya kiimani ni jambo la kawaida Watanzania wenye upinzani wa kisoka kuabudu kanisa moja au pia kuswali katika msikiti mmoja na mambo yakafanyika bila shida yoyote. Hivyo hivyo hata katika masuala ya kuoleana, Watanzania huweza kuoa nje ya kabila lake kutokana na kutokuwepo kwa ukabila. Mchezo wa soka umekuwa na watu muhimu sana ambao huufanya mchezo huo kufurahiwa na wapenzi wengi.

Waamuzi wamekuwa ndio msingi wa kupatikana kwa matokeo bora katika mchezo husika. Tanzania ina waamuzi waliobobea vilivyo katika kutafsiri sheria kumi na saba za soka pamoja na vipengele vinavyoweza kufanya mwamuzi akawa huru katika kutafsiri sheria na vipengele vyake.

Licha ya ubora wa waamuzi hawa, ipo changamoto ambayo inawakabili hasa wanapopata wasaa wa kuchezesha mechi za wakongwe Simba na Yanga.  Kutokana na klabu hizi kuwa kubwa na zenye ushawishi mkubwa katika soka la Tanzania, inawapa wakati mgumu waamuzi wanaochezesha mechi zao, kutokana na timu hizo kuhitaji zaidi mafanikio.

Kuna wakati mwamuzi maarufu nchini, Israel Mujuni Nkongo aliwahi kupigwa na wachezaji wa Yanga, licha ya kuwa ana beji wa Fifa. Kupigwa kule kulitokana na tafsiri iliyoonekana kujengeka kuwa ni ya kuwaumiza Yanga.

Pia imewahi kutokea mara nyingi kwa waamuzi kama Martin Saanya kukutana na rungu la Shirikisho la soka nchini (TFF) ikiwa ni adhabu ya kuchezesha vibaya dhidi ya timu hizo vigogo.

Hata hivyo yuko mwamuzi wa kupigiwa mfano, kutokana na kufanya vizuri katika mechi za vigogo hawa. Huyu ni Mfaume Nassoro kutoka Zanzibar, ambaye ndiye aliyechezesha mechi ya Simba dhidi ya Yanga, katika michuano ya Kombe la Mapinduzi na kuisha kwa Simba kuibuka washindi. Ni mmoja ya waamuzi ambao walisifiwa sana na wadau wa soka.

Katika msimu wa ligi uliomalizika wa 2016/17 waamuzi watatu waliingia katika kuwania tuzo ya waamuzi bora. Hao ni Herry Sasii alieweza kuwazidi wenzake Hans Mabena toka Tanga na Shomary Lawi kutoka Kigoma. Katika taswira ya Mchezo wenyewe jinsi ulivyo unaweza kusema vijana hao wa tatu kuingia katika orodha hiyo ilitokana na jitihada zao katika kazi yao.

Mwamuzi kama Mabena ilikuwa anachezesha kwa mara ya kwanza katika Ligi Kuu Tanzania na kufikia hatua katika orodha ya waamuzi watatu bora. Mchezo wake wa kwanza ilikuwa kati ya Ndanda dhidi ya Yanga na matokeo kuwa sare tasa. 

Moja ya maamuzi ambayo yalipelekea wapenzi wa soka washangazwe nayo ni kitendo cha mwamuzi huyo kutoa adhabu ya pigo lisilo la moja kwa moja kuelekea goli la Ndanda kwa sababu ya mlinda mlango kuushikilia mpira mikononi zaidi ya sekunde kumi. Alikuwa katika uamuzi wa haki kwani kipa hutakiwi kuushikilia mpira muda mrefu, ndiyo maana hutakiwa kuuburuza chini ikiwa ni ishara ya kuanzisha upya.

Shomary Lawi ni moja ya waamuzi bora kabisa na mechi ambayo hadi leo anaiona ni ya kumbukumbu kwake, ilikuwa kati Mbao FC dhidi ya Simba, kwenye Uwanja wa CCM Kirumba, Mwanza.

Katika mechi hiyo, awali Mbao waliongoza goli mbili lakini kipindi cha pili Simba walirejesha kuanzia dakika ya 83 na kupata ushindi mbele ya Mbao FC.

Lakini mechi za Simba na Yanga zimekuwa ni zenye kuwapa kihoro waamuzi wengi na kuingia katika migogoro kutokana na wadau wa soka kuwa na mitazamo tofauti hasa matokeo yasipokuwa upande wao.

Maneno yanayotolewa na wadau wa timu hizo hufanya waamuzi hao wenye weledi kuwa wapole, huku wakisikiliza hoja za wadau wa soka. Ni majuzi tu katika Mchezo wa Yanga dhidi ya Simba umefanya wadau kufanya uchambuzi kuhusu pande tatu, yaani vilabu mashabiki na hata mwitikio wa mashaniki katika mchezo huo.

Uchambuzi dhidi ya mwamuzi Herry Sasii umefanya nikumbuke mechi zake za kirafiki za kimataifa alizochezesha na kuamua vyema. Nilishangazwa na yale malalamiko ya wapenda soka juu yake. Kila mmoja alimzungumzia kwa jinsi avyoweza kuchambua maamuzi yake.

Kama Shirikisho letu la soka halitakuwa makini basi tutashuhudia mengi toka kwa klabu hizi kubwa dhidi ya waamuzi. Ziko kanuni katika ligi ya Uingereza ambazo huzibana klabu kutowazungumiza waamuzi. Ukibainika unawatolea malamiko katika mahojiano yoyote unakumbana na adhabu. Vipengele hivyo katika kanuni vimewafanya makocha kama Jose Mourinho kuwa na staha katika mahojiano yao.

Shirikisho na Bodi ya Ligi wana kila sababu ya kuweka ngao ambao ambayo itawalinda waamuzi kwa kufuatilia mikutano ya wanahabari inayofanywa na klabu. Kama upo utaratibu wa kufikisha malalamiko ufuatwe na sio vinginevyo kwani hii huwatengenezea chuki wapenzi wa soka dhidi ya waamuzi na kuweza kuhatarisha hata maisha yao.

Waamuzi wenyewe wanatambua kuwa jukumu la kuzichezesha Simba na Yanga ni gumu na ambalo linagusa maslahi ya viongozi wa nyanja mbalimbali nchini. Mazingira ya kutengeneza presha ya kimaamuzi yatawafanya washindwe kutumia vyema kanuni na sheria kwa sababu ya kuwepo kwa mashinikizo ambayo hulenga kuwaondoa katika uhalisia wa kimaamuzi.

Usimamizi wa misingi bora ya ligi yetu utafanya kila mmoja aheshimu kanuni na utaratibu uliowekwa. Kama itatokea ukiukwaji basi wahusika watapaswa kufanya mwamuzi yatakayo kuwa na tija kwa maendeleo ya soka letu.

0628994409