NA KIZITO MPANGALA
SOTE tunafurahia kutumia
mtanadao wa kimataifa “international network” ambapo kwa utaalamu zaidi wa
lugha maneno hayo mawili yamefupishwa kwa kuchukua herufi tano za mwanzo za
neno INTERnet na haerufi mbili za mwanzo za neno NETwork na kupata neno
INTERNET yaani mtandao wa kimataifa, na katika Kiswahili tumetoho na kpata neno
INTANETI.
Mtandao huo unatusaidia
kwa kiasi kikubwa sana katika shughuli mbalimbali. Wapo waliotumia muda na
maarifa yao kwa ajili ya manufaa ya ulimwengu wote. Mtandao huo ulipoanzishwa
haukuwa na nguvu kubwa ya “kukata mitaa” ya dunuia yote hii, lakini leo mtandao
huu una pilikapilika nyingi na sehemu nyingi duniani na una matumizi makubwa. Ada
yako ya kutumia intaneti ni bando tu!
Leo tunaye Mnigeria Philip
Emeagwali ambaye amechangia mchango mkubwa sana katika maendeleo ya nguvu na
kasi ya intaneti. Kumbuka kwamba yeye si mvumbuzi wa intaneti lakini kwa kifaa
alichokibuni kimesaidia kuboresha na kuipa nguvu na kasi zaidi intaneti
tunayofurahia sasa hivi ambapo tunaweza kuwasiliana. Hata hapa usomapo,
intaneti imesaidia sana kupata maandiko haya!
Philip Emeagwali alizaliwa
mwaka 1954 katika
mji wa Akure nchini Nigeria katika jamii ya kabila la Igbo. Mwaka 1967
aliacha shule kutokana na vita vya Biafra na alishiriki vita hivyo kama mpiganaji
(askari) kwa lazima alipokuwa na umri wa miaka 14. Vita vilipomalizika
alihitimu masomo ya sekondari kwa kufundishwa nyumbani na baba yake. Shule nyingi
zilifungwa. Baba yake huyo alikosa fedha za kumlipia ada hivyo akaingia vitani Biafra.
Wakati alipokuwa akifundishwa nyumbani na baba yake, alifundishishwa hisabati
na kupewa maswali 100 kila siku na aliambiwa awe
anayafanya kwa muda wa saa moja tu awe amemaliza! Hakika aliweza jambo hilo!
Katika zoezi hilo maana
yake ni kwamba alikuwa anafanya kila swali kwa wastani wa sekunde 36 tu!
Philip anatushirikisha
kumbukumbu ya maisha ya familia yake baada ya mapigano ya vita vya Biafra,
ansema “tulikuwa tukiishi kama watumwa. Chakula tulikuwa mara moja tu kwa siku
na wakati mwingine siku ilipita bila kupata chakula. Nilijitahidi kuwa na fikra
ya kufanikiwa kimaisha ndio maana nilijijengea bidii”
Alikuwa akiishi kwenye
nyumba ambayo ni banda tu lililozungushiwa mabaki ya roketi zilizolipuliwa
vitani Biafra. Alikuwa akijisomea kuanzia saa 6 mchana hadi usiku saa 4. Ndipo alipofaulu
mtihani wa kujinga na chuo kikuu cha Oregon nchini Uingereza kwa udhamini. Alidhaminiwa
kutokana na nia yake thabiti ya kupenda kujisomea vitabu na kujifunza zaidi.
Alijiunga na chuo kikuu cha
Oregon nchini Uinngreza ambako alitunukiwa shahada ya kwanza ya Hisabati. Baada
ya kumaliza masomo na kutunukiwa shahada ya kwanza ya hisabati nchini
Uingereza, alienda jijini Washington DC nchini Marekani na baadae alitunukiwa
shahada ya uzamili katika chuo kikuu cha George Washington katika uhandisi wa
ubaharia na mazingira (Ocean & Marine Engineering and Ecology) na baadae
alitunukiwa shahada ya pili tena ya uzamili katika chuo kikuu cha Maryland
katika Hisabati Tumizi (Applied Mathematics). Aliajiriwa na mamlaka ya ardhi
mjini Wyoming kama mhandisi.
Emeagwali alitunukiwa shahada
ya uzamivu katika chuo kikuu cha Michigan nchini Marekani katika masomo ya
Sayansi ya kompyuta. Baadae chuo hicho kilificha taarifa zake kutokana na rangi
yake nyeusi, maana yake ni kwamba lilikuwa ni jambo la kibaguzi. Alifungua kesi
mahakamani kuhusiana na hujuma hiyo ya kufichwa taafifa zake kwamba isijulikane
kama alisoma hapo lakini kesi yake ilifutiliwa mbali kwa vigezo vileveile vya
kibaguzi. Hakukata tamaa, alijiamini ya kwamba amesoma Michigan.
Kwa elimu yake ya mazingira
(Ecology) alifanya uchunguzi wa kina jinsi nyuki wanavyotengeneza asali kwa
haraka na kwa ufanisi. Baada ya kumalisha uchunguzi wake huo kwa siku nyingi
alichapisha matokeo yake ambayo aliyaongezea nguvu kwa elimu ya sayansi ya
kompyuta. Lengo lake lilikuwa ni kuunda kompyuta yenye kasi zaidi. Alifanikisha
jambo hilo ambapo alitumia vifaa vidogo vidogo 65,000 vya
kielektroniki kuunda kompyuta hiyo ambayo ndiyo yenye uweza wa kasi kubwa
duniani na ndiyo inayofanikisha intaneti iwe ya kasi zaidi. Kompyuta hii
(Supercomputer) yeye ndiye mbunifu wa kwanza. Ina uwezo wa kukokotoa toni
bilioni 3.1 kwa
sekunde moja.
Ni ngumu kueleza ni wanasayansi
wangapi na wanahisabti wangapi walichangia kupatikana kwa intaneti. Hakika walikuwa
wengi. Lakini nguvu ya kasi ya intaneti imeletwa na kuasisiwa na mwanasayansi
huyu Philip Emeagwali. Philip ndiye aliyebuni kanuni (formula) inayoruhusu
kompyuta nyingi kufanya kazi kwa wakati mmoja zinapotumia intaneti.
Alifanikisha pia kuunganisha
kompyuta 8 kubwa na kupata kile tunachoita KOMPYUTA MAHSUSI (SUPER COMPUTER). Hii
alifanikisha katika maabara ya sayansi ya kompyuta jijini Los Alamos ambapo
wanasayansi waliomtangulia walikata yamaa kutokana na ukweli kwamba kompyuta
walizokuwa wakitumia hazikuwa na kasi sana kwa kuwa walitaka kuunda kompyuta
itakayoweza kulisisimua bomu la nyuklia lilipuke haraka endapo mitambo
itasetiwa mbali na bomu lilipo. Philip alifanikisha jambo hilo kwa kuunda “SUPER
COMPUTER” ambayo iliongeza kasi ya nguvu ya utendaji wa intaneti na hivyo leo
hii zipo kompyuta za aina hiyo nyingi na ambazo zina uwezo wa kusisimua mabomu
yalipuke. Uvumbuzi huu ulimfanya apate tuzo ya nishani ya taasisi ya elimu ya
elektroniki ya Gordon Bell mwaka 1989.
Anakili kwamba familia yake
ilikuwa masikini wa kutupwa duniani kati ya familia masikini zilizokuwepo
duniani. Philip ndiye mwanzilishi na mboreshaji wa sekta ya mafuta nchini
Marekani, ushauri wake wa kitaalamu kwa sayansi ya kompyuta ulifanyiwa
majaribio na kuona ya kwamba unafaa na mpaka sasa ndio unatumika na unaiingizia
serikali ya Marekani mabilioni ya dola.
Milinganyo amabayo aliiasisi
kutokana na kipawa chake cha hisabati na ambayo inatumika katika mashine za
kuchimba mafuta inapofanyiwa kazi huweza kukupa mwelekeo wa kiasi cha mafuta
unachoweza kuchimba na kama unaweza kuongeza uzalishaji au kama uzalishaji
unaweza kupungua basi milinganyo hii inakupatia majibu. Ni wakati wa wanafunzi
wetu vyuoni kudadisi mambo na si kusoma tu kwa lengo la kushinda GPA ya juu! Tunao
wanafunzi wengi wenye uwezo huu lakini mazingira yanawafunika au wanajifunika
vichwa!
Philip anasifika sana kwa kuwa
gwiji wa hisabati na mwenye bidii ya kujifunza bila kukata tamaa. Mara nyingi
yeye hakupenda kuitwa gwiji kwani alidai gwiji ni baba yake aliyeuhamishia
ugwiji kwake yeye. Philip anasema “wakati fulani silipendi jina hilo, yaani
sipendi kuitwa gwiji kwa sababu watu wengi hudhani ugwiji upo kwenye hisbati
tu, si kweli. Sidhani kama kila mmoja kati yetu anayo nguvu ya kujipa ugwiji
yeye mweyewe, mimi sikuzaliwa nikiwa gwiji na sikufahamu kama itakuwa hivyo. Ugwiji
ulipandwa na baba yangu ndani yangu, hivyo, baba yangu ndiye gwiji” aslisema
akiwa katika mkutanao wa wazazi nchini Nigeria mwaka 1999.
Philip anaongeza na kusema “watu
huniita mimi gwiji wa hisabati, lakini mimi nawaambia kuwa yeyote anaweza kuwa
gwiji kama akikokotoa maswali 100 kwa muda wa saa moja”. Philip aliwasisitiza
wazazi katika mkutano huo kuwa mtoto akipewa kazi kutoka shuleni akaifanya
nyumbani waichukulie kwa uzito kwa kuwa kazi za nyumbani (home work) zina
umuhimu kwa mwanafunzi yeyote duniani.
Wazazi na welezi, fuateni mfano
huu wa Philip. Leo inaweza kuonekana ajabu sana mtu kujisomea nyumbani na
kuweza kimasomo, unaweza kukumbana na falsafa za kwamba umefoji vyeti lakini
hakika jambo hili la kujielimisha nyumbani linawezekana. Mnapaswa kuwaamini
watoto wenu katika kujifunza. Igeni mfano wa baba yake Philip alipoamua
kumfundisha Philip nyumbani na kuweza kusonga mbele. Hamishia kipawa kwa mtoto
wako ili asonge nacho mbele.
Philip kwa sasa ana uraia wa
Marekani na ana taasisi yake inayoshughulikia masuala ya mawasilianao. Mpaka
sasa ametunukiwa tunzo zaidi ya 80.
No comments:
Post a Comment
Maoni yako